تبیین فلسفی-کلامی امامت در نهج البلاغه وعیون اخبارالرضا(علیه السلام)

پایان نامه حاضر درباره ی تبیین فلسفی - کلامی امامت در نهج البلاغه و عیون اخبار الرضا?علیه السلام? می باشد و مشتمل بر مطالب زیر است: - امامت به معنای پیشوایی و سرپرستی امت به جانشینی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است. - وظیفه امام حفظ و اجرای شریعت و تحقق آن است. - امامت، لازمه نبوت و رسالت نیست و امامان معصوم علیهم السلام پیامبر نیستند اما امامت قابل جمع با نبوت و رسالت و برتر از نبوت و رسالت است. - امامت اساس دین و مهم ترین رکن اسلام است که پذیرش آن هم موضوعیت و هم طریقت دارد. - جایگاه بحث امامت در عقاید شیعی، در اصول دین و ادامه نبوت است. - امام در رابطه با خداوند متعال؛ مظهر کامل اسماء الهی است و اراده ای جز آنچه خداوند عز وجل می خواهد ندارد و خداوند هم به او ولایت مطلقه تکوینی و تشریعی مناسب با شأن هدایت تکوینی و تشریعی او، بخشیده است و او واسطه ی تمام فیوضات از خداوند سبحان به تمام مخلوقات است که هدایت به امر الهی می کند و امر الهی و فیض ربوی در او تبلور و تثبت یافته است و سپس از او، به همه مخلوقات به تناسب ایشان می رسد. - پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت پاکیزه و مطهر ایشان علیهم السلام، تقدم رتبی و نوری و علی بر همه مخلوقات دارند و ایشان از همه مخلوقات برترند. - گرچه حکومت و ریاست جامعه یکی از شئونات امام معصوم علیه السلام است و ریاست جامعه برای هیچ کس دیگر جز پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امام معصوم علیه السلام و جانشین او، جایز و مشروع نیست، اما نه امامت منحصر به حکومت است و نه دلایل ضرورت امامت منحصر به دلایل ضرورت حکومت و رهبری سیاسی جامعه است؛ از این رو؛ اگر به هر دلیلی، امام معصوم علیه السلام، ریاست سیاسی جامعه را در دست نداشته باشد، خدشه ای به امامت و ولایت او، وارد نمی آید؛ و ابعاد ضرورت امامت او؛ بسیار گسترده تر از ریاست سیاسی جامعه است، به طوری که وجود امام علیه السلام نه تنها به عنوان مرجع علمی و اخلاقی و تربیتی و عاطفی ضروری است؛ بلکه بقاء ممکنات، تکویناً وابسته به وجود اوست. - علم امام یکی از نشانه های امامت اوست و امام معصوم علیه السلام به جهت فنای تام در معبود، همچنان که مقام و منزلت او ورای ادراک ماست، صفات وجودی او چون علم نیز فوق ادراک ماست و او دارای علمی تام و گسترده و کامل به گذشته و حال و آینده و تمام امور اعم از موضوعات و احکام و امور دینی و غیردینی است و تمامی مخلوقات نزد او چون حلقه ای در دست ایشان است. - کیفیت علم امام، علمی احاطی، لدنی و فعلی است. - تمامی مقامات و صفات و مراتب امام علیه السلام از باب فضل الهی و بدون اکتساب است. - پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان علیهم السلام از گناه صغیره و کبیره و هر اشتباه و فراموشی پاک و منزه می باشند. - امامت منزلتی مقدس و الهی است و امام معصوم علیه السلام را خداوند منصوب نموده است.